Getimmerd Verleden. Sporen van voor- en vroeghistorische houtbouw op de zand- en kleigronden tussen Eems en IJssel, 2009, 229 p. -

In 'Getimmerd verleden' behandelt Tjalling Waterbolk de opgegraven houten gebouwen uit voor- en vroeghistorische tijd op de zand- en kleigronden van Noord- en Noordoost-Nederland. Van deze gebouwen is het hout van het opgaande werk volledig vergaan. Wat rest is vaak niet meer dan de verkleuring in de grond van de kuilen die zijn gegraven om daarin de palen te zetten, die het dak en de wanden van de huizen hebben gedragen. Alleen in de terpen kan ook nog iets van het hout zelf bewaard zijn gebleven.Sinds de jaren '20 van de vorige eeuw zijn in het gebied bij opgravingen al enkele honderden plattegronden van huizen opgetekend. Ze omvatten de gehele periode van de vroege bronstijd tot en met de middeleeuwen, dus meer dan 3000 jaar. Deze plattegronden laten een grote variatie in bouwplan zien. De auteur, die bij vele opgravingen persoonlijk betrokken was, onderscheidt 34 typen, die elk gedurende een periode van enkele eeuwen in gebruik zijn geweest. Deze typen worden beschreven en door een aantal voorbeelden geillustreerd.Behalve de boerderijen worden ook de bijgebouwen besproken: schuren, losse stallen, spiekers, kuilhutten, waterputten, etc. Ook de omheiningen en de inrichting van de erven worden behandeld. Een apart hoofdstuk is gewijd aan gebouwen met een mogelijke rituele of religieuze functie: van de dodenhuizen uit de bronstijd tot de houten kerkgebouwen uit de middeleeuwen.Het boek begint met een inleiding over de geschiedenis van het onderzoek en eindigt met een schetsmatige beschrijving van het gebouwde landschap in de verschillende perioden. Lijsten van opgravingen en van de betreffende publicaties completeren het boek. Dit richt zich niet alleen tot de praktiserende veldarcheoloog, maar ook tot de amateurarcheoloog. Deze zal zich een meer concreet beeld kunnen vormen van de woon- en werkomstandigheden van de mensen in het verleden, dan alleen op grond van bewaard gebleven aardewerkscherven en andere voorwerpen mogelijk is.